ROTTERDAM – In 2019 overleden er wereldwijd 770.000 mensen aan de gevolgen van aids, tot nu toe 1,4 miljoen door een covid-19 infectie. Ik schrok van deze getallen. Ik voel de grote bedreiging, vol lawaai, van covid-19. Ik zie hoe het mensen in onze maatschappij onderuit haalt, soms fysiek en soms mentaal. Dan kijk ik weer naar die cijfers en dan schrik ik van de stilte. Waar corona wordt geschreeuwd, fluistert hiv.

Al sinds het begin van de intelligente lockdown en alle foto’s van de IC bekruipt me een bepaald gevoel. De angst voor de ander, de angst om besmet te worden, het afscheid nemen zonder familie om je heen, de artsen in maanpakken. Het deed me denken aan de verhalen die ik ken uit de hoogtijdagen van de aidsepidemie in de jaren ‘90 . Er is wel een verschil met beide pandemieën. De ene was in het volle zicht, de ander werd uit het licht gehouden.

Uiteindelijk went alles want waar in het begin nog de angst de overhand had, en de vingers aan het wijzen waren naar de mensen die het hadden opgelopen. Nam gedurende de tijd de huidhonger toe, de behoefte om weer aangeraakt te worden, de behoefte aan elkaar zien, dichtbij elkaar te zijn, weer te mogen feesten. Een arm om je schoonmoeder leggen op een speciaal moment is niet altijd te onderdrukken. Het zijn menselijke verlangens, en die zijn gelukkig niet altijd puur rationeel.

Waarom gaan we toch de deur uit met een snotneus? Waarom geven we onze contacten niet op bij het GGD contactonderzoek? Allemaal vanuit een schaamte, een schuldgevoel, maar ook vanuit de hoop dat het allemaal wel los zou gaan lopen. Het begrip dat we voelen naar mensen die corona oplopen, mogen we daarvan leren?

Ik spreek wekelijks mensen waarvan niemand in hun omgeving weet dat ze leven met hiv. Door het oordeel van de buitenwereld wordt het moeilijk gemaakt het te vertellen. Ik hoop dat corona ons leert beter in te leven in de ander. Dat je soms iets doet wat achteraf niet verstandig was, dat je net de verkeerde persoon vertrouwde en dat het ons allemaal had kunnen overkomen. Maar ook hoeveel je uitspreken helpt. Met het virus moeten leven is één ding, maar je ervoor schamen dat gun je niemand.

Stigma doodt mensen maar helpt ook het virus te verspreiden. In 2018 kregen 664 mensen te horen in Nederland dat ze leven met hiv. Inmiddels is de medicatie voor hiv zo goed dat – over het algemeen- het virus niet meer meetbaar is in het bloed en daardoor niet overdraagbaar.
In Nederland leven er 23.300 mensen met hiv en stierven er in 2018 bijvoorbeeld ongeveer 20 mensen aan de gevolgen van aids.

Laten we leren om over hiv te spreken zoals we ook hebben geleerd over corona te spreken. Want in het geval van hiv is niet het virus dat mensen doodt maar het stigma, de stilte.

Karlijn Bunnig
Geestelijk Verzorger voor mensen met hiv
Stichting Mara